Retarder Nedir?

Retarder, genellikle ağır vasıta (kamyon, tır, otobüs) olarak bilinen araçlarda kullanılan bir fren sistemidir. Retarder aracın tekerleklerine bağlı olarak sürtünme prensibi ile çalışan fren sistemine yardımcı olarak kullanılan bir yavaşlatma sistemidir.

Özellikle ağır vasıta aracınızın yavaşlamasında ve nihayetinde durmasında etkisi olan ikincil fren sistemi olarak karşımıza çıkan retarderin çalışma prensibi aracınızın motorunun ya da tekerleklerinin dönüş hızını azaltarak aracın yavaşlamasını sağlamaktır.

Bu sayede siz araç sürücüleri, özellikle yokuş aşağı inerken daha kontrollü bir şekilde aracınızın hızını ayarlayabilmektesiniz.

Retarder sistemi frenlerin aşırı ısınmasını ve aşınmasını engelleyerek fren ömrünü uzatarak aracınız için güvenliği artırmaktadır.

Retarder genellikle hidrolik, elektromanyetik veya egzoz frenleri gibi çeşitli tiplerde olabilmektedir.

Retarder Nasıl Çalışır?

Retarder, aracın hızını fren sistemine ek olarak azaltan bir ikincil fren sistemidir ve farklı tiplerine göre çalışma prensipleri değişiklik göstermektedir.

Bilinen en yaygın retarder türleri şunlardır:

1. Hidrolik Retarder:
Bu sistemde, aracın şanzımanına bağlı bir türbin, yağı kullanarak aracın hareket enerjisini ısı enerjisine dönüştürmektedir. Hidrolik retarder, aracın şaftına yerleştirilmiş olup, şaft döndükçe içindeki sıvıyı hareket ettirmektedir. Bahsettiğimiz sıvının hareketi aracın hızını yavaşlatacak, sıvı hareketi ile oluşturulan direnç de aracın hızını azaltmaya yardımcı olacaktır.

2. Elektromanyetik Retarder:
Elektromanyetik retarderler, tekerleklerin bağlı olduğu şaft üzerinde elektromıknatıslar kullanarak çalışmaktadır. Elektromıknatıslar aracın hareket ettiği sırada devreye girerei şaftın hareketini yavaşlatır. Böylece fren yapılmadan aracın yavaşlaması sağlanır. Elektromıknatıslar, dönen bir disk ya da motor üzerinde manyetik alan oluşturarak hareketi yavaşlatır.

3. Egzoz Retarder (Egzoz Freni):
Egzoz freninde, motorun egzoz sistemine müdahale edilerek motorun sıkıştırma fazında oluşturduğu direnç artırılır. Egzoz gazı akışını kısarak ya da tamamen kapatarak motorun çalışması zorlaştırılır ve bu da aracın hızının düşmesini sağlar.

Retarder Sistemi Avantajları:
- Birincil fenlere binen yükü azalttığı için fren balatalarının ömrünü uzatır.

- Özellikle uzun inişlerde frenlerin aşırı ısınmasını önler, böylece aracın fren performansının korunmasını sağlar.

- Frenlerin daha az kullanılması aracın yakıt tüketimini de olumlu yönde etkilemektedir.

- Retarder, genellikle ağır vasıta araçlarda kullanıldığı için yokuş aşağı inişlerde hız kontrolünü sağlayarak araç güvenliğini artırmaktadır.

Retarder ile Klasik Fren Arasındaki Fark Nedir?

Retarder ile klasik fren arasındaki farklar; çalışma prensipleri, kullanım amaçları ve etkileri açısından belirgin farklılıklara sahiptir.

Klasik (birincil) fren ile retarder (ikincil) frenin farkları şunlardır:

Çalışma Prensibi:
Retarder: Retarder, motor veya şanzıman üzerinde etkili olup, aracın hızını azaltmak için mekanik, hidrolik ya da elektromanyetik sistemler kullanır. Retarder, motor gücünden faydalanarak aracı yavaşlatır ve klasik fren sistemini devreye sokmadan hız kontrolü sağlar. Enerjiyi ısıya veya manyetik kuvvetlere dönüştürerek frenleme yapar.

Klasik Fren: Klasik fren sistemi, tekerlekler üzerinde direkt olarak etki eder. Disk veya kampana frenleri kullanılarak tekerleklerin hızını azaltır. Pedala basıldığında hidrolik basınç aracılığıyla fren balataları tekerlek disklerine baskı yaparak sürtünme yaratır ve aracın hızını düşürür.

Retarder daha çok hız kontrolü ve sürekli yavaşlama sağlamak için kullanılırken, klasik fren ani duruşlar ve acil frenleme için kullanılır.

Retarder fren aşınmasını azaltır ve frenlerin ömrünü uzatır, ancak tek başına aracın tamamen durmasını sağlayamaz.

Klasik fren ise ani ve güçlü duruşlar için zorunludur, ancak aşırı ısındığında performans kaybı yaşayabilir.

İki sistem de birbirini tamamlar ve özellikle ağır araçlarda güvenliği artırmak için birlikte kullanılır.

Retarder Hangi Araçlarda Kullanılır?

Retarder, genellikle ağır vasıta ve ticari araçlarda kullanılan bir sistemdir.

Aşağıda belirttiğimiz araç türlerinde retarder sıkça kullanılmaktadır:

- Uzun yol otobüslerinde retarder, özellikle inişli çıkışlı yollar ya da dağlık bölgelerde güvenli hız kontrolü sağlamak için kullanılır. Yolcuların güvenliği açısından, retarder fren aşınmasını azaltarak daha stabil bir yavaşlama sağlar.

- Ağır yük taşıyan kamyon ve tırlarda retarder, yükün ağırlığından kaynaklı fren aşınmasını ve ısınmasını azaltır. Yokuş aşağı inerken ya da uzun mesafelerde araç hızının kontrollü bir şekilde düşürülmesi gereken durumlarda büyük önem taşır.

- Treyler çeken büyük araçlar, treyler yüklü olduğu durumlarda ekstra fren kuvvetine ihtiyaç duyar. Retarder, bu gibi araçlarda yavaşlamayı güvenli hale getirir.

- Minibüs ve yolcu taşıyan diğer büyük toplu taşıma araçlarında, sürekli dur-kalk yapılan şehirlerarası yolculuklarda retarder sayesinde fren sistemi daha az yıpranarak aracın güvenli hareket etmesini desteklemektedir. Bu durum da hem sürücü hem yolcular için sürüşü çok daha konforlu hâle getirmektedir.

- Madencilik, inşaat gibi sektörlerde kullanılan ağır iş makineleri, genellikle yüksek tonajlı ve büyük boyutlu araçlar olduğundan bu tip araçlarda özellikle güvenli iniş ve hız kontrolü sağlamak amacıyla retarder kullanılmaktadır.

- Belediyelere ait çöp kamyonları, yol bakım araçları gibi ağır ve sürekli dur-kalk yapan araçlarda retarder kullanımı oldukça yaygındır.

- Petrol tankerleri, kimyasal madde taşıyan araçlar veya büyük yapı malzemeleri taşıyan araçlar gibi tehlikeli ya da ağır yük taşıyan özel araçlarda retarder sistemini kullanılmaktadır.

Retarder, bu tip ağır araçlarda fren sistemini destekleyerek güvenliği artırır ve frenleme maliyetlerini düşürür. Özellikle yokuş aşağı inişlerde ve uzun süreli fren gerektiren durumlarda aracın kontrollü bir şekilde hızını düşürmesini sağlar.


Araç tamirinde kullanılan yedek parçaların orjinal veya OEM onaylı olması gerekir. Orjinal veya OEM onaylı olmayan parçalar aracınıza zarar verebilmekte ve aracın çalışmasını güçleştirmektedir.

PratikAraba, aracınızın bakım ve onarımında sizden onay almadan işleme başlamaz ve yapılan tüm bakım işlemlerini 4077 sayılı Tüketici Koruma Kanunu kapsamında garantili ve yazılı olarak gerçekleştirir.

Periyodik bakım ve onarımlarda PratikAraba servisini tercih ettiğinizde www.pratikaraba.com/periyodik-bakim.html a tıklayarak ya da mobil aplikasyon sistemi ile aracınızın periyodik bakımda değişen malzemelerini ve sonraki bakım kilometre ve zamanını görebilmeniz mümkündür.



Triger Zincir Değişimi
Pro-Pratik Ekspertiz ile Araç Alımını Kolaylaştırın
Oto Elektrik Hizmetinde PratikAraba Kapsamı