Kavrama Sistemi Hangi Parçalardan Oluşur?

Kavrama, motor ile şanzıman arasında yer alan ve bu iki sistem arasındaki güç aktarımını kontrol eden bir mekanizmadır.

Temel görevi, aracın durma veya hareket etme durumuna göre motorun ürettiği gücü tekerleklere ileterek veya keserek aracın hareketini sağlamaktır.

Kavrama, özellikle vites değişimleri sırasında devreye girerek motorun şanzımandan ayrılmasını ve vites değişimi sonrası yeniden bağlanmasını sağlar. Bu sayede sürüş konforu artar ve mekanik parçaların zarar görmesi engellenir.

Kavrama, manuel vitesli araçlarda debriyaj pedalı ile kontrol edilir. Sürücü debriyaj pedalına bastığında, kavrama diski motor ile şanzıman arasındaki bağlantıyı keser ve vites değişimi yapılabilir hale gelir.

Pedal bırakıldığında ise kavrama diski yeniden bağlanır ve güç aktarımı devam eder.

Kavrama Sistemi Hangi Parçalardan Oluşur?

Kavrama sistemi, birbirine bağlı çeşitli parçalardan oluşur. Bu parçaların her biri, sistemin düzgün çalışması için kritik bir role sahiptir.

Kavrama sisteminin temel parçaları şunlardır:

Kavrama Diski (Debriyaj Diski): Motor ile şanzıman arasında yer alan ve güç aktarımını sağlayan ana parçadır. Disk, motorun dönüş hareketini şanzımana iletir. Zamanla aşınabilen bu parça, kavrama sisteminin en çok yıpranan bileşenlerinden biridir.

Baskı Plakası (Debriyaj Balatası): Kavrama diski ile birlikte çalışan baskı plakası, diski sıkıştırarak motorun gücünün şanzımana aktarılmasını sağlar. Baskı plakası, yaylar ve mekanizmalar sayesinde kavrama diski üzerinde basınç uygular.

Debriyaj Bilyası (Yatak): Debriyaj pedalına basıldığında, baskı plakasını iterek kavrama diskinin serbest kalmasını sağlayan parçadır. Bu sayede motor ile şanzıman arasındaki bağlantı kesilir ve vites değişimi yapılabilir.

Debriyaj Pedalı: Sürücünün ayağı ile kontrol ettiği pedaldır. Debriyaj pedalına basıldığında, hidrolik veya mekanik bir sistem aracılığıyla debriyaj bilyası harekete geçer ve kavrama diski serbest kalır.

Hidrolik Sistem: Bazı araçlarda debriyaj pedalı ile kavrama sistemi arasındaki bağlantı, hidrolik bir sistemle sağlanır. Bu sistem, debriyaj pedalına daha yumuşak bir his verir ve kavrama kontrolünü kolaylaştırır.

Volan (Flywheel): Motorun çıkış miline bağlı olan volan, kavrama diski ile birlikte çalışarak güç aktarımını sağlar. Volan, motorun dönüş hareketini düzgün bir şekilde kavrama sistemine iletir.

Kavrama Arızası Nasıl Anlaşılır?

Kavrama sistemi, araçların en çok yıpranan sistemlerinden biridir. Özellikle sık sık dur-kalk yapılan şehir içi sürüşlerde kavrama parçaları daha hızlı aşınabilir. Kavrama arızaları, bazı belirtilerle kendini gösterir.

Kavrama arızasının en yaygın belirtileri:

Debriyaj Pedalında Sertlik veya Yumuşaklık: Debriyaj pedalının normalden daha sert veya daha yumuşak olması, kavrama sisteminde bir sorun olduğunu gösterir. Bu durum, hidrolik sistemdeki bir sorundan veya debriyaj bilyasının arızalanmasından kaynaklanabilir.

Vites Geçişlerinde Zorluk: Vites değiştirirken zorlanma veya viteslerin takılıp kalması, kavrama diskinin aşınmış olabileceğinin bir işaretidir. Ayrıca debriyaj pedalına tam olarak basıldığı halde vites geçişlerinin zor olması, kavrama sisteminin tam olarak ayrılmadığını gösterir.

Debriyajdan Gelen Sesler: Debriyaj pedalına basıldığında veya bırakıldığında gıcırtı, tıkırtı gibi sesler gelmesi, kavrama sistemindeki parçaların aşınmış veya hasar görmüş olabileceğini gösterir.

Araçta Güç Kaybı: Kavrama diski aşınmışsa, motorun gücü tam olarak tekerleklere aktarılamaz. Bu durum, özellikle yokuş yukarı çıkarken veya hızlanma sırasında kendini belli eder. Araç, normalden daha yavaş hızlanır ve motor devri artsa bile hız artışı yetersiz olur.

Debriyajın Kayması: Debriyaj pedalına basmadan araç hareket ediyorsa veya debriyaj bırakıldığında araç hızlanmıyorsa, kavrama diski kayıyor olabilir. Bu durum, kavrama sisteminin ciddi şekilde aşınmış olduğunu gösterir.

Kavrama Değişimi Ne Zaman Gereklidir?

Kavrama sistemi, aracın kullanım şekline ve kilometreye bağlı olarak belirli bir süre sonra aşınır ve değişim gerektirir.

Kavrama değişiminin gerekli olduğu durumlar şunlardır:

Kavrama Diskinin Aşınması: Kavrama diski, zamanla aşınır ve incelir. Bu durum, güç aktarımını olumsuz etkiler. Eğer kavrama diski belirli bir kalınlığın altına inmişse, değiştirilmesi gerekir.

Baskı Plakasının Arızalanması: Baskı plakası, kavrama diski üzerinde yeterli basıncı uygulayamaz hale geldiğinde, kavrama sistemi düzgün çalışmaz. Bu durumda baskı plakasının değiştirilmesi gerekir.

Debriyaj Bilyasının Bozulması: Debriyaj bilyası, kavrama sisteminin düzgün çalışması için kritik bir parçadır. Eğer bilya arızalanmışsa, kavrama sistemi tam olarak ayrılamaz ve vites geçişleri zorlaşır.

Aracın Kilometresi: Genellikle kavrama sistemi, 80.000 ile 150.000 kilometre arasında değişim gerektirir. Ancak bu süre, aracın kullanım şekline göre değişebilir. Özellikle sık sık dur-kalk yapılan şehir içi sürüşlerde kavrama sistemi daha hızlı aşınır.

Arıza Belirtilerinin Ortaya Çıkması: Eğer kavrama sisteminde yukarıda bahsedilen arıza belirtileri ortaya çıkmışsa, kavrama değişimi gerekli olabilir. Bu durumda bir tamirciye danışarak kavrama sisteminin kontrol edilmesi önemlidir.


Araç tamirinde kullanılan yedek parçaların orjinal veya OEM onaylı olması gerekir. Orjinal veya OEM onaylı olmayan parçalar aracınıza zarar verebilmekte ve aracın çalışmasını güçleştirmektedir.

PratikAraba, aracınızın bakım ve onarımında sizden onay almadan işleme başlamaz ve yapılan tüm bakım işlemlerini 4077 sayılı Tüketici Koruma Kanunu kapsamında garantili ve yazılı olarak gerçekleştirir.

Periyodik bakım ve onarımlarda PratikAraba servisini tercih ettiğinizde www.pratikaraba.com/periyodik-bakim.html a tıklayarak ya da mobil aplikasyon sistemi ile aracınızın periyodik bakımda değişen malzemelerini ve sonraki bakım kilometre ve zamanını görebilmeniz mümkündür.


Periyodik Araç Bakımı Nedir?
Araç Bakımı Kaç Km'de Yapılır?
Araç Periyodik Bakımı Nerede Yapılır?