Araba Neden Vitese Geçmez?

Vites Kutusu / Şanzıman Nedir?

Şanzıman; yani diğer ismi ile vites kutusu motordan aldığı hareketleri gereken seviyedeki torka çevirip dişliler ve şaft yardımı ile diferansiyele aktararak bu gücün tekerleklere iletilip aracınızın hareket etmesini sağlayan en önemli aktarma organıdır.

Vites kutusu bilinen en kısa tanımı ile aracınızın hızına bağlı olarak vitesi arttırma ve azaltma zamanını anlamanızı sağlayan aksamdır.

Vites Arızaları Nelerdir?

Vites kutusu; yani şanzımanın aracınız için önemi yukarıda belirtmiştik. Aracınız için böylesi bir öneme sahip vites kutusunda oluşabilecek bir arıza araç sahipleri olarak sizleri en çok endişelendiren konulardandır.

Çünkü vites kutsu arızaları hem maliyetli olan hem de aracınızın elden çıkarmak istediğiniz durumlarda aracın değerini düşüren arızalardandır.

Aracınızın vites kutusunun arızalanmasının / bozulmasının pek çok sebebi olabilmektedir.

Hatalı vites değişimi, sürücü kaynaklı yanlış debriyaj kullanımı, ani frenler ve sık vites değişikliği, aracınızı yokuşlarda park ederken el frenini çekip sonrasında vitesi takmamak, şanzıman yağının değişim ve kontrolünün zamanında yapılmaması, aracınızın dişli ve bilyalarının aşınması, araç kullanımının doğru yapılmaması gibi nedenler şanzımanın arızalanması ve ömrünün kısalması sonucunu doğurmaktadır.



Belirttiğimiz bu durumlar sonrasında iç yapısı gereği birçok aksamın birleşmesi ile oluşan şanzımanın / vites kutusunun arıza nedeni bu aksamlardan kaynaklı olabilmektedir.

Peki vites arızaları nelerdir?

Vites arızalarını şu başlıklar altında toplamamız mümkündür:

- Aracınızın vitese zor geçmesi
- Vitesten ses gelmesi
- Vitesin atması
- Aracınızın vitesteyken gitmemesi
- Aracınızın vitesten çıkmaması

Aracınız vitese zor geçiyorsa ya da vites geçmek için üst üste deneme yapmanız gerekiyorsa akla ilk olarak debriyajdan kaynaklı sorunlar gelmektedir.

Böyle bir durumda öncelikle debriyaja bakılır, debriyajda herhangi bir sorun gözlemlenmez ise vites kutusu kontrol edilir.

Genellikle manuel şanzımana sahip araçlarda görülen bir sorun olan vitesten cartlama tarzında bir ses gelmesi halinde ise senkromeçe, debriyaja, vites dişlerine, şanzıman yağına, rulman yatağına bakmak gerekir.

Araç Çalışıyor Ancak Vitese Geçmiyor?

Aracınızdaki vites geçişlerinde zorlanma olmasının ya da hiç vitese geçmiyor olmasının bazı olası nedenleri vardır.
Aracınızda baskı balata seviyesi azaldığında vites geçişlerinde problem yaşarsınız. Aracınızdaki şanzıman yağ seviyesi azaldığında parçalar arasındaki sürtünme artar bu durumda vites geçişlerinde zorlanma olacaktır. Aracınızdaki senkromenç arızasıda yine vites geçişlerinde sorun olmasına neden olacaktır.

Senkromenç arızalarında genellikle vites her seviyeye değil bazı viteslere geçişlerde sorun yaşatmaktadır. Örneğin; Birinci vitese geçiyorken üçüncü vitese geçmemesi gibi... Vites kolundaki arızalarda vites geçmesinde problem yaşanılan bir diğer husustur.

Araç Vitesten Çıkmıyor

Aracınızın vitese geçerken zorlanması sorununun kısa sürede giderilmemesi halinde bu mekanik sorun daha da ilerleyecek ve aracınız vitese hiç geçmemeye başlayacaktır.

Aracınızın vitesten çıkmıyor olmasının nedenlerini şu şekilde sıralayabiliriz:

- Debriyaj kavrama sorunu
- Şanzıman yağının azalması ya da bitmiş olması
- Vites kolu ile şanzıman arasındaki bağlantının bozulması
- Senkromeç sorunları
- Vites kutusundaki mekanizma sorunları

Yukarıdaki belirtilerin bazılarını ve /veya hepsini gözlemliyorsanız en kısa sürede bir özel servise başvurmanız gerekmektedir.

Araç Vites Atıyor

Vites arızlarından biri de aracınızın vites atması sorunudur.

Özellikle yokuşlu yollardan çıkarken gaza basınca vites atabilmektedir.

Vites atmasının birçok nedeni olabilmekle beraber en sık rastlanılanları şu şekildedir:

- Aracınızın vites değiştirme çubuklarının eğilmiş olması
- Aracınızın vites kutu giriş - çıkış millerinin yataklarında oluşan sorunlar
- Şanzımandaki ( vites kutusu) kurt dişlilerinin aşınmış olması
- Şanzımandaki manşon dişlilerinin aşınmış olması
- Aracınızın motoru ve şanzımanı arasındaki bağlantının gevşemiş olması

Araç Vitesteyken Gitmiyor

Aracınız vites geçişini yapmanıza rağmen hareket etmiyorsa; yani aracınız boşta çalışmaya devam ediyorsa aracınızın debriyaj sisteminde bir arıza oluşmuş olabilir.

Debriyaj sisteminde oluşan arıza vites geçişinin motordan şanzımana iletilmesini engelliyor olabileceğinden öncelikle debriyajın kontrol edilmesi gerekmektedir.

Debriyajın kontrollerinin tamamlanmasından sonra eğer sorunun debriyaj kaynaklı olmadığı anlaşılırsa bu durumda vites kutusu kontrol edilmelidir.

- Vites kutusundaki dişliler aşınmış,
- Vites değiştirme çubuğu kırılmış,
- Vites değiştirme çatalı aşınmış,
- Değiştirme mekanizmasının kendisi bozulmuş,
- Vites kutusundaki miller zarar görmüş olabilir.

Böylesi bir durumda beklemeden ve geçiştirmeden bir servise başvurmanız gerekmektedir.

* PratikAraba ekibi, vites kutusu ve şanzıman arıza tespitlerinde yılların vermiş olduğu tecrübe ve bilgi ile yanınızdadır.

Şanzımanın Uzun Ömürlü Olması İçin Ne Yapılmalı?

Şanzıman; alüminyum muhafazaya sahip, iç yapısında dişlilerin, bilyelerin ve millerin bulunduğu aracınızın hareket etmesini ve motor devrini sağlayan önemli bir aksamdır.

Şanzımanın görevlerinden biri de aracınızın motorunun görevini sağlıklı ve ekonomik şekilde yerine getirebilmesini sağlayarak siz sürücülerin işini kolaylaştıran bir aksamdır.

Vites kutusunda bulunan çıkış mili motordan güç alarak vites ve grup dişlilerine gereken hareketi iletmektedir.

Prizdirek rulmanı motorun hareket etmesi için vites kutusuna aktarım yapmaktadır.

Senkromeç aracınızın vites kutusunda (şanzıman) yer alıp vites geçişleri yapmayı sağlayan aksamdır.

Tüm bu parçaların birleşiminden oluşan şanzımanın kontrolü ve bakımı da oldukça önemlidir.



Bu denli önemli işleve sahip olan vites kutusunun uzun ömürlü olabilmesi için;

- Şanzıman yağının düzenli değiştirilmesi
- Ani hızlanmaların yapılmaması
- Aracınız hızlıyken birden vites değiştirilmemesi
- Aracınızı henüz durmamışken geriden ileriye ya da ileriden geriye vites takmamak
- Aracınızın periyodik bakımını düzenli yaptırmak.

Bu maddeleri uygulamak aracınızın vites kutusunun uzun ömürlü olmasını ve aracınızın istenilen performansta çalışmasını sağlayacaktır.


PratikAraba servisimizin TSE 12047 standartılarında sunmuş olduğu bakım ve onarım hizmetlerinde Orjinal ve OEM (Original Equipment Manufacturer) onaylı yedek parça kullanılır.

1968'den günümüze uzanan tecrübe ve bilgi birikimiyle oluşan kaliteli işçiliğimiz, müşteri memnuniyetine verdiğimiz önem ile aracınızın bakım ve onarım işlemleri garantilidir.

Pro-Pratik Ekspertiz nedir?
Triger Kayışının Yıprandığını Nasıl Anlarız?
Fren Balatalarınızı Ne Sıklıkta Değiştirmelisiniz?
Aracınızın Periyodik Bakım Fiyatını Hesaplayın