Elektrikli araçlar, otomotiv dünyasında bir devrim yarattı. Sessiz çalışmaları, yüksek torkları ve sıfır emisyon vaatleriyle dikkat çeken bu araçlar, aynı zamanda bakım konusunda da geleneksel içten yanmalı motorlu araçlardan önemli farklılıklar gösteriyor.
Birçok potansiyel kullanıcı, elektrikli araçların bakım gereksinimleri konusunda kafa karışıklığı yaşıyor.
PratikAraba olarak içten yanmalı araçlarda olduğu gibi elektrikli araçların periyodik bakım işleminde de yanınızdayız.
Elektrikli araçların kalbinde, içten yanmalı motorlardan tamamen farklı çalışan bir elektrik motoru bulunur. Bu fark, bakım gereksinimlerini de kökten değiştirir. Elektrik motorları, mekanik olarak son derece basit ve sağlam yapıdadır. Hareketli parça sayısı, içten yanmalı bir motora kıyasla çok daha azdır. Bir içten yanmalı motorda yüzlerce hareketli parça varken, bir elektrik motorunda temel olarak dönen tek bir ana parça rotor vardır. Bu da aşınma, yıpranma ve dolayısıyla periyodik bakım ihtiyacını büyük ölçüde azaltır.
Elektrik motorlarında geleneksel anlamda bir "motor bakımı" söz konusu değildir. Motorda, soğutma sistemi haricinde düzenli değişmesi gereken bir sıvı yoktur. Ancak bu, elektrik motorunun hiç bakım gerektirmediği anlamına gelmez. Bakım, daha çok motoru çevreleyen sistemler ve kontrol birimleri üzerinde yoğunlaşır.
Elektrik motorunun ömrünü ve verimliliğini etkileyen en önemli faktörlerden biri ısı yönetimidir. Motor aşırı ısındığında performans düşebilir ve uzun vadede hasar görebilir. Bu nedenle, elektrik motorunun soğutma sisteminin düzenli kontrolü önemlidir. Ayrıca, motorun güç elektroniği ile iletişimini sağlayan kabloların ve bağlantıların kontrol edilmesi gerekebilir. Bazı elektrik motorlarında, rotor yataklarında rulman veya bilyeler bulunur. Bu yataklar, çok uzun ömürlü olmalarına rağmen, araç ömrü boyunca bir kez kontrol edilmesi veya değiştirilmesi gerekebilir.
Sonuç olarak, elektrikli araç motorunun günlük kullanımdaki bakım ihtiyacı ihmal edilebilecek kadar azdır. Kullanıcıların yapması gereken, aracı üreticinin önerdiği periyotlarda
PratikAraba gibi konusunda uzman servislere götürerek genel sistem kontrollerini yaptırmaktır.
Elektrikli Araçlarda Yağ Değişimi Yapılır mı?
Bu sorunun cevabı hem "evet" hem de "hayır"dır. Elektrikli araçlarda, içten yanmalı motorlardaki gibi motor yağı ve motor yağı filtresi değişimi diye bir bakım maddesi yoktur. Elektrik motorunun içinde, sürtünmeyi azaltacak ve aşınmayı önleyecek bir motor yağı bulunmaz. Bu, elektrikli araç sahipleri için önemli bir zaman ve maliyet tasarrufu demektir.
Ancak, elektrikli araçlarda da yağ içeren sistemler mevcuttur. En önemlisi, diferansiyel ve redüksiyon kutusudur. Elektrikli araçlarda genellikle tek vitesli bir dişli kutusu bulunur. Bu kutu, elektrik motorunun yüksek devirini, tekerleklere iletilen uygun tork ve hıza çevirir. Aynı zamanda diferansiyel görevi de görerek, virajlarda iç ve dış tekerleklerin farklı hızlarda dönmesini sağlar. Bu dişli kutusunun içinde, dişlilerin aşınmasını ve ısınmasını önlemek için özel bir dişli yağı bulunur.
Bu dişli yağının da belirli kilometre aralıklarında değiştirilmesi gerekir. Yağ zamanla kirlenebilir, özelliklerini kaybedebilir ve dişlilerin aşınmasına yol açabilir. Değişim periyodu, aracın marka ve modeline, kullanım koşullarına (ağır yük, sürekli yüksek hız vb.) göre değişiklik gösterir.
Kullanıcıların mutlaka aracın kullanım kılavuzuna veya
PratikAraba gibi konusunda uzman servislere başvurarak bu periyodu öğrenmeleri gerekir.
Elektrikli araçlarda "motor yağı" değişimi yoktur, ancak "dişli kutusu/diferansiyel yağı" değişimi vardır. Bu da geleneksel bir araçtaki motor yağı değişiminden çok daha uzun aralıklarla ve genellikle daha düşük bir maliyetle yapılan bir bakımdır.
Fren Balataları Elektrikli Araçlarda Daha Azmı Yıpranır?
Evet, elektrikli araçlarda fren balataları, içten yanmalı araçlara kıyasla çok daha az yıpranır ve çok daha uzun ömürlüdür. Bunun temel sebebi, elektrikli araçların sahip olduğu rejeneratif frenleme sistemidir.
Rejeneratif frenleme, aracın kinetik enerjisini, frenleme sırasında elektrik enerjisine dönüştürerek bataryayı şarj eden bir sistemdir. Sürücü ayağını gaz pedalından çektiğinde veya fren pedalına hafifçe bastığında, elektrik motoru jeneratör görevi görür. Motor, tekerleklerin dönüşünü sürdürmek yerine, onları yavaşlatan bir direnç oluşturur ve bu sırada açığa çıkan enerjiyi bataryaya geri gönderir. Bu işlem, aracı önemli ölçüde yavaşlattığı için, balata ve diske olan ihtiyacı büyük oranda azaltır.
Geleneksel bir araçta, her yavaşlama ve durma manevrasında fren balataları diske sürtünerek aracı durdurur ve bu sürtünme balataların aşınmasına neden olur. Elektrikli bir araçta ise, sürücü ayağını gazdan çektiği anda rejeneratif frenleme devreye girer ve araç, mekanik frenlere hiç ihtiyaç duyulmadan, sıklıkla "tek pedal" sürüşü deneyimini yaşatarak yavaşlar. Fren pedalı genellikle acil duruşlar veya tam durma anları için kullanılır.
Bu sayede, elektrikli araç fren balatalarının ömrü inanılmaz derecede uzar. Birçok elektrikli araç sahibi, balatalarını 150.000 - 200.000 km, hatta bazı kullanım koşullarında araç ömrü boyunca değiştirme ihtiyacı duymaz. Tabii bu, balataların hiç kontrol edilmemesi gerektiği anlamına gelmez.
Toz, nem, nadiren de olsa kullanım ve zaman, balatalarda paslanma veya yapışma gibi sorunlara yol açabilir. Bu nedenle, periyodik bakımlarda fren sisteminin genel kontrolü yapılmalıdır. Ancak, maliyet ve çevresel atık açısından bakıldığında, bu büyük bir avantajdır.
Soğutma Sıvısı Elektrikli Araçlarda Hangi Aralıklarla Değişir?
Elektrikli araçlar, içten yanmalı araçlardan daha az ısı üretse de, ısı yönetimi kritik öneme sahiptir. Bu nedenle, gelişmiş soğutma sistemleri kullanılır. Elektrikli bir araçta soğutma sıvısı genellikle üç ana bileşeni soğutmak için kullanılır.
Batarya Paketi: Yüksek güç çekişi ve hızlı şarj sırasında ısınır. Aşırı ısı, batarya ömrünü kısaltır ve güvenliği tehlikeye atar.
Elektrik Motoru ve Güç Elektroniği: Yüksek performans sürüşlerinde ısı birikimi olur.
DC-DC Konvertör ve Şarj Ünitesi: Şarj işlemi sırasında ısınabilir.
Elektrikli araçlarda kullanılan soğutma sıvısı, genellikle geleneksel araçlardakine benzer bir karışımdır, ancak formülasyonu ve iletkenlik özellikleri farklı olabilir. Özellikle batarya soğutma sistemlerinde iletkenliği çok düşük özel sıvılar kullanılır. Çünkü batarya hücrelerinin içine sızabilecek iletken bir sıvı, kısa devreye ve ciddi hasara yol açabilir.
Soğutma sıvısının değişim aralığı, üreticiden üreticiye ve modele göre büyük farklılık gösterebilir. Geleneksel araçlarda bu süre genellikle 2-5 yıl veya 50.000 - 100.000 km iken, elektrikli araçlarda üreticiler çok daha uzun değişim aralıkları önerebilmektedir. Bazı modellerde soğutma sıvısının "ömür boyu" olduğu belirtilirken, bazılarında 160.000 km veya 8-10 yıl gibi süreler verilmektedir.
Ancak, "ömür boyu" tabiri genellikle "normal kullanım koşullarında ve aracın planlanan hizmet ömrü boyunca" anlamına gelir. Zamanla, soğutma sıvısındaki korozyon önleyici katkı maddeleri etkinliğini kaybedebilir, asitleşme olabilir ve soğutma performansı düşebilir. Bu da pahalı bileşenlerde (özellikle bataryada) aşırı ısınmaya bağlı hasar riskini artırır.
Elektrikli araçlar, bakım konusunda içten yanmalı araçlara göre belirgin bir sadeleşme ve maliyet avantajı sunar. Motor bakımı neredeyse yok denecek kadar azdır.
Ancak, bu araçların da kendine özgü bakım noktaları vardır; özellikle yüksek voltaj sistemleri, batarya sağlığı ve karmaşık soğutma sistemleri düzenli uzman kontrolü gerektirir. Elektrikli araç sahipleri, geleneksel bakım kalemlerinden tasarruf ederken, üreticilerin önerdiği periyodik kontrollere düzenli olarak uymaya ve bu yeni teknolojinin gerektirdiği özel bakım ihtiyaçlarını göz ardı etmemeye dikkat etmelidir.
Bu sayede, aracın ömrü uzar, güvenliği maksimum seviyede tutulur ve sürüş keyfi kesintisiz devam eder.
PratikAraba servisi olarak müşterilerimize
TSE 12047 "A" kalite servis standartlarında ve
4077 sayılı Tüketici Koruma Kanununa uygun şekilde hizmet vermekte olup aracınıza dair tüm işlemleri garantili olarak yapmaktayız.
Bakım ve onarım esnasında marka üreticisi tavsiyesine uygun
orijinal ve
OEM (Original Equipment Manufacturer) onaylı yedek parça kullanmaktayız.
Periyodik bakım ve onarımlarda
PratikAraba servisini tercih ettiğinizde
www.pratikaraba.com/periyodik-bakim.html a tıklayarak aracınızın periyodik bakım fiyatını görebilir ve
mobil aplikasyon sistemi ile aracınızın periyodik bakımda değişen malzemelerini ve sonraki bakım kilometre ve zamanını öğrenebilirsiniz.
AC Şarj ile DC Şarj Arasındaki Farklar Nelerdir?Kışın Akü Bakımı Nasıl Yapılır?Akülerin Üzerindeki Yazılar Ne Anlama Geliyor?